Van Kirk
08.03.2025
Van Kirk
Sklep Van Kirk w Olympus, Olympia
Państwo Stany Zjednoczone
Stan Olympia
SiedzibaVictoria, Olympia
CEO Zachary Goldstein (od 2014)
Założyciel Vince Van Kirk
Data powstania 11 kwietnia, 1898
Branża Handel detaliczny

Van Kirk (do 1911r. znane jako Vincent Van Kirk Mercantile) – sudfangejskie przedsiębiorstwo handlu detalicznego założone formalnie 11 kwietnia 1898 roku, jednak za symboliczną datę uznaje się 15 maja 1911 roku, gdy przedsiębiorstwo założone przez Vince'a Van Kirka rozpoczęło handel z lokalnymi sklepami w mieście Victoria. Od 1911 do 1936 roku przedsiębiorstwo Vincenta Van Kirka było największą hurtownią wielobranżową w miastach Victoria i Olympus. W 1920 roku wprowadzono restrukturyzację firmy, oraz otwarto pierwszy sklep Van Kirk, w mieście Olympus, który nieprzerwanie funkcjonuje po dziś dzień.

Historia

Vince Van Kirk handluje amunicją, południowa Olympia, 1913r.
Vince Van Kirk handluje amunicją, południowa Olympia, 1913r.

Korzeni przedsiębiorstwa można doszukiwać się już w czasach Powstania Ekwalijskiego, w którym walczył świeżo zwerbowany Vince Van Kirk. Sam Vince nie ukrywał zbytniego rozczarowania oraz pogardy dla wojny, do rekrutacji do armii Sudfangei namówił go bowiem jego ojciec. Podjął się on pracy w wojsku w 1881 roku, gdzie został wysłany na front w Ekwalii. Jako że Van Kirk był przeciwny wojnie to powstanowił on złożyć broń we wrześniu 1881 na granicy ebengradzkiej. Miesiąc później jednak wrócił on na front w celu zapewnienia pomocy humanitarnej mieszkańcom ekwalijskich wsi, gdzie na okupowanych terenach rozpoczął handel. Po zakończeniu wojny Van Kirk wrócił do rodzinnego miasta Victoria. 11 kwietnia 1898 roku Vince postanowił rozpocząć własną działalność jako niezależny dostawca artykułów spożywczych, przemysłowych a także odzieży do sklepów na terenie miasta i okolicznych wsi. Początkowo przedsiębiorstwo Vincent Van Kirk Mercantile zajmowało się jedynie dostawami, lecz rok później postawiono na porozumienie z lokalnym przemysłem odzieżowym i spożywczym, a także manufakturami, co okazało się kluczem do sukcesu. Van Kirk bowiem kupował wykupione za niewielkie pieniądze i w relatywnie sporych ilościach dobra, które sprzedawał za wyższą, lecz wciąż atrakcyjną dla sklepów sumę pieniędzy. Przedsiębiorstwo, które liczyło jeszcze rok wcześniej tylko jeden powóz konny, zwiększyło liczbę pracowników z jednego do dwunastu.

Pierwsza restrukturyzacja (1911)

W maju 1911 roku doszło do pierwszej restrukturyzacji przedsiębiorstwa. Vince dostał pozwolenie na sprzedaż broni i amunicji do strzelb i karabinów. Za zarobione w ubiegłych latach pieniądze postanowił zakupić samochód Millford Model V, który następnie zmodyfikował. Zakupione auto po modyfikacji było wyposażone w przestrzeń bagażową z tyłu oraz na dachu, co pozwoliło zabrać ze sobą większą ilość dóbr, skrzynię, oraz rozkładany stolik pozwalający rozstawić towar. Przedsiębiorstwo zmieniło nazwę 15 maja na Van Kirk, a liczba pracowników zwiększyła się ponownie. Od tamtego momentu rozpoczęto również sprzedaż dóbr na drogach przy pustkowiach, oraz w wioskach bez sklepów. W styczniu 1912 roku Vincent wygrał w karty rafinerię, co pozwoliło na eksploatację ropy naftowej oraz jej dystrybucję na rynku. Rafineria wkrótce stała się własnością rozkwitającego przedsiębiorstwa. Wraz z wzrostem liczby pracowników i rozgałęzianiu się hierarchii rola Van Kirka w rozwoju firmy zaczęła powoli maleć.

Druga restrukturyzacja (1920)

Pierwsze powszechnie stosowane logo Van Kirk (1921-1961)
Pierwsze powszechnie stosowane logo Van Kirk (1921-1961)

W 1920 przeżywające swój złoty okres przedsiębiorstwo Van Kirk rozpoczęło sieć sklepów i domów towarowych, którą zapoczątkował pierwszy duży sklep w mieście Olympus, który w niewiele zmienionej formie funkcjonuje do dziś jako muzeum i sklep. W 1921 roku zaprezentowano pierwsze oficjalne logo sklepu. Nowa strategia rozwoju początkowo przynosiła same straty i koszta, jednak finalnie przyniosła zamierzone zyski. W styczniu 1922 roku otwarto dwa sklepy w Port Wilhelm, a w kwietniu kolejne dwa w Rockford. Nowa sieć sklepów dynamicznie zaczęła rozpraszać się po całym kraju, a pierwszy sklep za granicą otwarto w 1934 roku w Lipławiecku, a więc w stolicy Pamercji. Już w 1937 roku Vincent Van Kirk został jednym z najbogatszych ludzi w Stanach Zjednoczonych. W 1939 roku Vince Van Kirk zmarł, lecz jego imperium w spadku odziedziczył jego syn – Noah Van Kirk.

Lata czterdzieste

Lata czterdzieste dwudziestego wieku były przełomowe, gdyż rozpoczęto agresywną politykę ekspansji na wszystkie stany USF. Nowy zarząd obrał sobie za cel otwarcia po pięć nowych sklepów w każdym stanie w ciągu roku, co zakończyło się powodzeniem. Rozpoczęto również masową sprzedaż wydobytej ropy naftowej na paliwo, co poskutkowało otwarciem stacji benzynowych przy niektórych sklepach. Otwarto również pierwsze fabryki produktów marek własnych co pozwoliło na zwiększenie dochodu całego przedsiębiorstwa. Z czasem pracownicy jednak zaczęli narzekać na niskie płace, co poskutkowało strajkiem. Zarząd Van Kirk finalnie postanowił podwyższyć płace dla swoich pracowników, a zwiększone wydatki spowolniły rozwój. W grudniu 1949 w całych Stanach Zjednoczonych znajdowało się 98 sklepów, a w Pamercji 14.

Ekspansja na nowe rynki i nowe inwestycje

Pierwszy sklep poza Pamercją i USF otwarto w 1952 roku w Kolenstadzie, w Montecydii, a kolejne pootwierano w Iznotii oraz w Teranie. Poprzez inwestycję w ropę Noah Van Kirk zwiększył zarówno swoje, jak i dochody przedsiębiorstwa oraz zakupił przedsiębiorstwo odzieżowe Grandeur Attire. Wraz z tą decyzją część fabryk włókienniczych przeszła bezpośrednio w ręce przedsiębiorstwa Van Kirk. Jednym z rezultatów tej decyzji jest to, że spora część sklepów Grandeur Attire i Van Kirk są ze sobą połaczone. Wykupiono również kolejne rafinerie ropy naftowej.

Van Kirk Express

Logo Van Kirk Express (1961-do dziś)
Logo Van Kirk Express (1961-do dziś)

W 1959 roku na posiedzeniu zarządu Van Kirk podjęto decyzję wprowadzenia nowych sklepów typu convenience, oraz postanowiono zmienić przestarzałe logo na bardziej przyjazne. Obie decyzje doszły do skutku w styczniu 1961 roku. W Port Wilhelm otwarto pierwszy sklep Van Kirk Express, a logo zmieniono na te, które obowiązuje po dziś dzień. Na nowym logo zawitała fraza „Save money, Live better.”, co miało przyciągnąć nowych klientów. Nowe sklepy Van Kirk Express szybko zyskały uznanie wśród konsumentów, szczególnie dzięki możliwości kupna szybkiego, ciepłego posiłku w relatywnie dobrej cenie, a także dobrze schłodzonego napoju z kostkami lodu. Celem Van Kirk Express była możliwie szybka obsługa, wygoda oraz szybkie zakupy. W przeciwieństwie do większości sklepów convenience, ceny w Van Kirk Express były bardzo konkurencyjne na owe czasy, a sam sklep zaczął działać na zasadzie franczyzy. W ciągu dwóch lat udało się otworzyć ponad 100 sklepów Van Kirk Express na skalę świata. W 1966 roku Noah Van Kirk przeszedł na emeryturę i powierzył kierownictwo w swojej firmie byłemu członkowi zarządu – Corneliusowi Nortonowi.

Rywalizacja z Cartlandem

Lata siedemdziesiąte i osiemdziesiąte przyniosły nowych rywali dla Van Kirk i zakończyły jego przytłaczającą dominację na wielu rynkach. Jednakże spośród wielu powstałych sieci sklepów znalazł się montecydyjski Cartland. Oba sklepy zaczęły zaciekle ze sobą konkurować. Rywalizacja sklepów miała skalę globalną i trwa ona do dziś, co można spostrzec szczególnie na profilach Van Kirk w mediach społecznościowych, gdzie często porównywane są ceny między Cartlandem a Van Kirk. W 2010 roku Van Kirk opublikował na swoim Whisperze wpis ośmieszający Cartland, co spowodowało błyskawiczną odpowiedź drugiej strony, a nieustająca przepychanka o miano najlepszego sklepu trwa do dzisiaj.

Lista sklepów Van Kirk w poszczególnych państwach (wliczając Van Kirk Express)

Mapa państw, w których występują sklepy Van Kirk (państwa, w których są, zostały zaznaczone kolorem zielonym)
Mapa państw, w których występują sklepy Van Kirk (państwa, w których są, zostały zaznaczone kolorem zielonym)
KrajLiczba sklepów (stan na styczeń 2025r.)Rok otwarcia pierwszego sklepu
Stany Zjednoczone 486 1920
Pamercja 377 1934
Teran 252 1952
Nowy Tuhalf 238 1962
Iznotia 236 1952
Liwonia 228 1969
Taj-Hoi 211 1991
Montecydia 205 1952
Makronezja 183 1961
Lemburg 174 1961
Ekwalia 160 1990
Żółtostan 112 1993
Atidalia 109 1997
Ebengrad 75 1997
Alezjo-Onecja 71 2009
Peczeria 68 1999
Fankladonia 44 2003
Kracja 17 2015
Peczeria Demokratyczna 3 2020

Asortyment sklepu

Asortyment w sklepach Van Kirk i Van Kirk Express jest bardzo zróżnicowany przez produkty sezonowe, produkty lokalnych marek oraz w zależności od państwa bądź regionu. Ciężko zatem jest jednoznacznie stwierdzić ile produktów jest dostępnych w ofercie sklepu.

Asortyment Van Kirk składa się głównie z odzieży, artykułów gospodarstwa domowego, artykułów spożywczych, podstawowej elektroniki, akcesoriów samochodowych, świeżego pieczywa, warzyw a także owoców. Nieczęsto jednak można natrafić na instrumenty muzyczne, a nawet meble. Niektóre nowsze i większe sklepy Van Kirk są także wyposażone w sekcję z szybką oraz ciepłą żywnością oraz napojami, które można spożyć przed wejściem do sklepu.

Kontrowersje

W 2013 roku dyrektor naczelny Van Kirk – Elisa Carrington ogłosiła, że do 2025 roku wszystkie sklepy Van Kirk będą posiadały tylko i wyłącznie kasy samoobsługowe, co spotkało się z krytyką zarówno ze strony klientów, jak i ze strony oburzonych pracowników, którzy straciliby pracę. Zarząd Van Kirk 11 stycznia 2014 roku podjął decyzję o usunięciu Elisy Carrington ze stanowiska, które objął Zachary Goldstein.

Akcje charytatywne

Od 1995 roku co rok przed świętami Bożego Narodzenia, Van Kirk na terenie Pamercji i Stanów Zjednoczonych bierze udział w zbiórkach charytatywnych na pomoc zwierzętom w schroniskach oraz ciężko chorym w szpitalach. Prezydent Ron Tyler uhonorował Zacharego Goldsteina w 2016 roku Prezydenckim Medalem Wolności za „chojną pomoc potrzebującym”.